İnatçı/ Hırçın Çocukla Başaçıkma

(Alışveriş merkezine gitmek kabusa dönüşmesin!)

*Çocuğum bebekliğinden beri gazlı bir çocuk, çok ağlıyor…

* Uyku saatleri hep düzensiz …

*Yeni giysiler giymekten hoşlanmıyor; bıraksanız üst üste 1 ay boyunca aynı giysileri giyer

*Çok hareketli, onu zaptetmekte zorlanıyorum…

* Sevdiği yemekler belli başlı, onlardan başkasını yemez; aynı yemeğin içine başka bir sos koysanız hemen farkeder  ve yemez…

*Ne isterse ‘hemen şimdi’ olsun istiyor;  asla  bekleyemiyor. Özellikle alışveriş merkezlerine gitmek bir işkence; bir şey isteyince tutturuyor, ağlıyor, ortalığı birbirine katıyor, herkes bize bakıyor…

* Benim çocuğum çok inatçı ve hırçın…

*Eğer siz de bu şikayetler gibi şikayetlere sahipseniz, muhtemelen  ‘zor’ bir çocuğa sahipsiniz. Dr. Turecki’nin tanımladığı bu zor çocuklar, tanı konacak düzeyde olmayabilir  ancak ailenin özellikle de annenin hayatını alt üst edebilecek düzeydedir.

* Böyle anneler;  yorgun, tükenmiş, sosyal hayattan kendini olabildiğince geri çekmiş anneler olabiliyor.

Peki ne yapmalı?

Anne baba tutumlarının çocuğun gelişimini ve davranışlarını etkilediği bir gerçek ama bazen doğuştan gelen sebeplerle bazı çocuklar biraz daha ‘zor’ olabiliyor. O’na da kardeşine davrandığınız gibi davranıyor olabilirsiniz ancak o kardeşinden çok daha farklı tepki veridyordur. Tam da bu yüzden aslında çocuğunuzun verdiği tepkilerde  yalnızca tutumların etkili olmadığını söyleyebiliriz.

Eğer bu çocuğumun yapısı sebebiyle ise, o zaman yapacak bir şey yok mu?

·         Tam aksine yapılacak çok şey var!!

Peki Nereden Başlamalı?

ü Önce çocuğunuzu tanıyın.

-Kimi çocuklar yeni tatlara alışmakta zorlanırken, kimisi yeni mekanlara, kimisi de isteklerinin ertelenmesine dayanamaz, kimisi de öylesine hareketlidir ki yerinde durmakta zorlanır.

- Çocuğunuzun nelere karşı daha duyarlı olduğunu saptayın.

ü Çocuğunuzu yeni durumlara karşı hazırlayın!.

-Bu çocuklar yeniliklere ve değişimlere karşı çok hassas olduğundan neler olacağını önceden bilmek bu çocukları zihinsel ve duygusal yönden hazırlayıcı olacaktır.

Örn: Yarın seninle kahvaltımızı yaptıktan sonra her zaman yaptığımız gibi parka gitmek yerine, alışveriş merkezine gideceğiz. Orada önce ayakkabı dükkanını gezeceğiz ardından da oyuncakçıyı gezeceğiz, ancak oyuncak almayacağız…

ü Kriz durumları için yapılacakları önceden belirleyin.

-          Kriz anlarında yapılacak en uygun şey öncelikle çocuğun kendisine veya etrafına zarar vermesini engellemek (Yalnızca durdurmak! Asla fiziksel şiddet uygulamıyoruz). Ardından da çocuğu oradan uzaklaştırmak.

-          Böyle bir kriz anında çocuğunuzun da neler olacağını önceden bilmesi önemli.

Örn: (Alışveriş merkezi örneğine devam edelim). Oyuncakçıda oyuncak almayacağız, ama tabii ki gezebilirsin ama oyuncak alacağız diye tutturursan, seni sakinleşmen için hızlıca ‘x’ yerine götüreceğiz (Bu ‘x’ yeri insanlardan daha uzak olan çocukların sakinleşebilmeleri için sakin bir ortam demek, alışveriş merkezlerindeki bebek bakım odaları ya da otopartaki arabanızın içi olabilir). ‘X’ yerinde sakinleşmen için biraz bekleyeceğiz, ama eğer sakinleşmezsen eve dönmek zorunda kalacağız…

-          Burada en önemli şey, sizin de böyle bir kriz anında, soğukkanlı olun aynen söylediğiniz gibi davranmanız. Eğer söyledikleriniz ve yaptıklarınız tutarsız olursa hiçbir ilerleme kaydetmeniz mümkün olmayacaktır!

Önemli not:  Yukarıda maddelediğim bilgiler, ailelerin günlük hayatta yaşabilecekleri sorunlar için pratik bilgiler içeriyor. Tabii ki bu uralları uygulamak tek başına yeterli olmayabilir,(kararlı ve tutarlı olmak altın kuraldır!) ancak bu bilgiler iyi bir başlangıç niteliğindedir. Zor bir çocuğa sahip olmak farklı bir durumdur ve  2-3 öneri  ile değişemeyecek kadar karmaşıktır. Ayrıca tüm aile bir sistemdir ve zor bir çocuk domino taşları gibi tüm aileyi etkiler, artık herkesin sinirleri yıpranmıştır!

*Stanley Turecki ve Leslie Tonner’in yazdığı ‘ Anne Baba ve Eğitimciler İçin Zor  Çocuk’ adlı kitap bu konuda iyi bir kaynak, kesinlikle öneririm. Tabii ki kitabı okumanın da yetersiz kaldığı durumlar olacaktır, böyle durumlar için ‘çocuk ve aile’ konusunda uzmanlaşmış psikologlara, pedagoglara veya psikiyatrlara gitmenizi öneririm.

*Yukarıdaki yazıda  Dr. Stanley Turecki ve Leslie Tonner’in  ‘ Anne, Baba ve Eğitimciler için Zor Çocuk’ adlı kitabındaki bilgiler de kullanılmıştır.